Emek Çalışmaları Topluluğu, ‘İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu 2023’ yayımladı Rapora göre; 2023 yılında bin 654 tekil işçi ve memur eylemi tespit edildiğini, İş yeri temelli eylem vakalarının illere göre dağılımında Antalya’da 20 eylem gerçekleştiği duyuruldu.
Emek Çalışmaları Topluluğu (ETÇ), ‘İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu 2023’ yayımladı. Raporda 2022’de yaşanan yükselişin korunduğu, fiili grevlerde yaşanan artışın sürdüğü belirtildi. Emek Çalışmaları Topluluğunun yayımladığı 2023 raporunda, 2023 yılında basına yansıyan bin 654 tekil işçi ve memur eylemi tespit edildiğini; Türkiye işçi sınıfının 2023’te her gün ortalama 4,5 eylem gerçekleştirdiği belirtildi. 2022 yılında yaşanan yükselişin büyük oranda korunduğu, özellikle fiili grevlerde yaşanan artışın devam ettiği kaydedildi.
Raporda, en az on işyeri temelli eylem vakası görülen şehirler gösterildiği 2023’te önceki üç yılda olduğu gibi İstanbul, İzmir, Ankara ve Kocaeli ilk dört sırada geliyor. Antalya’da 20 eylem ile sekizinci sırada yer aldı.
Raporda, 2023 yılında yüksek enflasyon ve zamlarla birlikte işçi ve memurların ücretlerinin erimesiyle özellikle sendikalı işyerlerinde toplu sözleşmeli olarak çalışan işçilerin, sözleşme koşullarının yenilenmesi ve ek protokol imzalanması talebiyle eylemler ortaya koyduğu belirtildi.
Raporda; “Özellikle sendikasız işçilerin fiili grev dalgasına şahit olduğumuz 2022 yılından farklı olarak, 2023 yılında sendikalı işçilerin TİS talepleri çerçevesinde yaptıkları eylemler ön plana çıkmıştır. Bu bağlamda metal işçilerinin MESS eylemleri, belediye işçilerinin ek protokol eylemleri, kamu çalışanlarının TİS eylemleri bu yılın öne çıkan eylemlerini oluşturmaktadır” denildi.
2022’DEN 2023’E GENEL EYLEM SAYISINDA DÜŞÜŞ
Raporda şunlar kaydedildi:
“2023 yılında basına yansıyan bin 654 tekil işçi ve memur eylemi tespit edilmiştir. Bir diğer deyişle, Türkiye işçi sınıfı 2023’te her gün ortalama 4,5 eylem gerçekleştirmiştir. Tekil eylem sayısı 2022’de bin 556 ve günlük ortalama 4,3 idi. Aynı mesele için art arda yapılan tekil eylemleri, örneğin bir işyerinde belli bir sorunla alakalı art arda yapılan eylemleri, tek bir vaka altında topladığımızda bin 654 tekil eylem 809 eylem vakası altında toplanmaktadır. Bunlar içinde işyeri temelli, genel ve dayanışma eylemi vakaları yer almaktadır. İşyeri temelli eylem vaka sayısı 562, genel eylem vaka sayısı 225, dayanışma eylemi vaka sayısı ise 22’dir. 2022’den 2023’e genel eylem vakası sayısı 275’ten 225 düşmüş, işyeri temelli eylem vakası sayısı ise 600’den 562’ye düşmüştür.”
İŞYERİ TEMMELLİ EYLEM SAYISI EN YÜKSEK İKİNCİ SEVİYEDE
2023’teki işyeri temelli eylem sayısının, 2022’den sonra en yüksek ikinci seviyede olduğu aktarılan raporda, “Kısaca hatırlamak gerekirse, 2015 yılında 628 olan işyeri temelli eylem vakası sayısı, bir otoriterleşme sürecinin hüküm sürdüğü 2016-2019 yıllarında 420-438 bandına düşmüş, 2020’de de hükümetin salgında patronları kollayan uygulamaları ile 389’a kadar inmişti. Bu sayı 2021’de 468’e, 2022’de ise 600’e yükseldi. 2021’de işyeri temelli eylemlere katılan sayısı 83 bine çıkmıştı ve bu sayı 2016’dan bu yana ulaşılan en yüksek sayıydı. 2022’de bu sayı 155 bine çıkarak Metal Fırtına’nın damgasını vurduğu 2015’i bile geride bırakmıştı” denildi.
METAL İŞÇİLERİNİN FİİLİ GREVLERİ ORANI YUKARIYA ÇEKTİ
2023’e TİS’le ilişkili eylemlerin damga vurduğunu söyleyen raporda 2023’teki eylem biçimlerine bakıldığında ise 2022’de yüzde 30 olan fiili grev oranının yüzde 32’ye çıktığı aktarıldı; “Bu hafif yükselişin sebebi, farklı sektörlerden işçilerin ve memurların TİS talepleri için sıklıkla fiili greve çıkmış olmasıdır. Özellikle metal işçilerinin MESS döneminde 3 ay boyunca düzenli olarak fiili grev yapmış olması bu oranı yukarıya çekmiştir” ifadelerine yer verildi.
Raporda son olarak şunlar kaydedildi: “Sonuç olarak, 2023 yılının verilerine baktığımızda, 2022 yılında yaşanan yükselişin büyük oranda korunduğunu, özellikle fiili grevlerde yaşanan artışın devam ettiğini söylemek mümkündü.”
562 İŞYERİ TEMELLİ EYLEM VAKASINDA DİKKAT ÇEKENLER
İşyeri temelli eylem vakalarına katılan yaklaşık işçi sayısı 99 bin olurken İşyeri temelli vakaların yüzde 47’si özel sektörde kadrolu/düzenli çalışanlar (taşeron ya da düzensiz işçi olmayan özel sektör çalışanları) tarafından gerçekleştirilmiştir. Vakaların yüzde 19’u memurlar, yüzde 15’i ise kamu taşeronu ve belediye şirketlerinde çalışan işçiler tarafından gerçekleştirilmiştir.
YÜZDE 54 BASIN AÇIKLAMASI
İşyeri temelli eylem vakalarının yüzde 54’ünde basın açıklaması yapılmıştır. Vakaların yüzde 32’unda fiili grev, yüzde 13’ünde işyerinde basit eylem ve yüzde 10’unda kalıcı direniş gerçekleşmişti
İşyeri temelli eylem vakalarının yüzde 40’sı toplu sözleşme talepleri ile ilgili yapılmıştır. Vakaların yüzde 15’inde işten atma ve yüzde 15’inde ek protokol ve yaklaşık yüzde 12’sinde ise sendikalaşma nedenleri rol oynamıştır 562 işyeri temelli eylem vakasının ortalama eylem süresi 8 gündür. Öte yandan vakaların 340’ı (yüzde 60’ı) bir gün içerisinde gerçekleşip sonlanan eylemdi.
İşyeri temelli eylem vakalarının yüzde 35’inde üretimi durduran ya da yavaşlatan bir eylem gerçekleşmiştir. 2022 yılında da bu oran aynıydı.
1 Mayıs miting ve eylemleri dahil olmak üzere genel eylem vakalarına katılan yaklaşık 102 bin 705 işçi katıldı.
